Λίπανση μηλιάς (Ασβέστιο)

2014-12-04 07:40

Γενικά

- Ενώ το Κάλιο θεωρείται σήμερα ως το στοιχείο ποιόητας των μήλων, το Ασβέστιο θεωρείται σαν στοιχείο συντηρησιμότητας (μπορεί και αποτρέπει την εκδήλωση πολλών φυσιολογικών ανωμαλιών)

Βασικό στοιχείο της συντηρησιμότητας και αντοχής των καρπών σε φυσιολογικές ανωμαλίες, μυκητολογικές και βακτηριολογικές προσβολές ιδίως κατά τη συντήρηση

Είναι απαραίτητο στοιχείο για την επιμήκυνση και διαίρεση του κυττάρου στο φυτό

Διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη βλάστηση της γύρης και την επιμήκυνση του γυρεοσωλήνα

Επιμηκύνει τη ζωή των καρπών στα ψυγεία

 
Ποιος είναι ο ρόλος του Ασβεστίου στα δέντρα
 

- Εξουδετερώνει τη δράση των υψηλών συγκεντρώσεων άλλων στοιχείων πχ Βόριο, Μαγγάνιο τα οποία μπορεί να είναι τοξικά

Η παρουσία επαρκών ποσοτήτων αναστέλλει τη διαδικασία γήρανσης των φύλλων και επιβραδύνει ή εμποδίζει την πτώση των φύλλων και των καρπών

Χαμηλά επίπεδα ασβεστίου αυξάνουν την αναπνοή  των καρπών προκαλώντας μείωση του αμύλου, οξέων και πρωτοπηκτίνης με αποτέλεσμα τη γρήγορη υπερωρίμανση των καρπών

 

Πως γίνεται η πρόσληψη του Ασβεστίου από τα δέντρα

Το ασβέστιο μετακινείται στο έδαφος μέσω του εδαφικού διαλύματος και περνάει στις ρίζες λόγω οσμωτικής πίεσης. Το εδαφικό αυτό διάλυμα επιταχύνεται από την κίνηση του νερού διαπνοής

Η διάρκεια πρόσληψης του ασβεστίου από το δέντρο ξεκινά από την έναρξη κίνησης των χυμών (λίγες εβδομάδες πριν την άνθιση) και σταματά στο τέλος της κυτταροδιαίρεσης (περίπου όταν ο καρπός έχει βάρος 30 γρ)

Η πρόσληψη του ασβεστίου από τα δέντρα μειώνεται σημαντικά όταν η θερμοκρασία εδάφους στη ρίζα είναι γύρω στους 5 C ενώ μεταξύ 15 C  και 30 C η πρόσληψη του ασβεστίου είναι κανονική

Θερμοκρασία αέρα, φωτισμός, σχετική υγρασία, κίνηση του αέρα είναι παράγοντες που επιδρούν στην πρόσληψη του Ασβεστίου

Το ασβέστιο κινείται δύσκολα μέσα στο δέντρο και ως εκ τούτου είναι απαραίτητοι οι διαφυλλικοί ψεκασμοί (αμέσως μετά την πτώση των πετάλων και με μεσοδιάστημα 15 ημερών 2 εφαρμογές).

Το ασβέστιο που δίνεται με τους ψεκασμούς συγκεντρώνεται περισσότερο στο φλοιό και λιγότερο εισέρχεται στο εσωτερικό του καρπού. Αντίθετα το ασβέστιο που προσλαμβάνεται από το έδαφος συγκεντρώνεται κυρίως στα σπέρματα και στη γύρω σάρκα

Κατά το διάστημα της συντήρησης όμως, το ασβέστιο κινείται από την περιοχή των σπερμάτων προς το εξωτερικό του καρπού ενώ αντίθετα το Κάλιο και ο Φώσφορος που είναι συγκεντρωμένα στο εξωτερικό του καρπού, κινούνται προς το εσωτερικό επιφέροντας ισορροπία

Συμπτώματα ανεπάρκειας Ασβεστίου

- Αρκετές είναι οι συνθήκες που προκαλούν ανεπάρκεια Ασβεστίου όπως φάινονται στην εικόνα παρακάτω

- Η έλλειψή του Ασβεστίου γενικά. προκαλεί πολλές ανωμαλίες σε φρούτα και λαχανικά όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα

- Στα μήλα η έλλειψη Ασβεστίου είναι από τις σοβαρότερες και πιο συχνά εμφανιζόμενες ανωμαλίες των μήλων γιατί προκαλούν όχι μόνο καρπούς ποιοτικά υποβαθμισμένους αλλά και επιρρεπείς σε μια σειρά διαφόρων ανωμαλιών

- Στα μήλα υπάρχουν 2 τύποι κηλιδώσεων που προκαλούνται από την έλλειψη Ασβεστίου

1. Κηλίδωση στο χώρο αποθήκευσης (bitter pit)

bitter pit

- Χαρακτηρίζεται από μικρές καστανές καθιζάνουσες κηλίδες στην επιφάνεια του καρπού, κυρίως στην περιοχή του κάλυκα, οι οποίες προχωρούν και μέσα στη σάρκα λίγα χιλιοστά κάτω από το φλοιό και αποκτά σπογγώδη υφήκαφέ χρώμα και πικρή γεύση

 

2. Κηλίδωση στο δέντρο

 cork spot

Σύμφωνα με παρατηρήσεις από το Μπενάκειο, το cork spot μπορεί να εκδηλωθεί με 3 τρόπους:

1. 3-4 εβδομάδες μετά την ανθοφορία, παρουσιάζονται κηλίδες μεγάλου μεγέθους, ελαφρά καθιζάνουσες συνοδευόμενες κάποιες φορές από σχισμές

2. αργά μέσα στο Καλοκαίρι όπου οι κηλίδες είναι μεγάλες, δεν είναι καθιζάνουσες και δε συνοδεύονται από σχισίματα («τάπες»)

3. εμφάνιση μετρίου μεγέθους κηλίδες οι οποίες σε αντίθεση με τις προηγούμενες, εμφανίζονται στην περιοχή του ποδίσκου

- Προσοχή!!! σε κάποιες περιπτώσεις δε μπορεί να γίνει ασφαλής διάκριση του αιτίου που προκαλεί την κηλίδα. Τα ίδια περίπου συμπτώματα εμφανίζονται και από προσβολές από έντομα (βρωμούσες)

 

φωτο Washington State University

- Η προσβολή από τη βρωμούσα συνήθως περιορίζεται στην "ανώτερη" επιφάνεια του καρπού (αυτή που βλέπει ο ήλιος)

 
φωτο Washington State University

- Αν κόψουμε εσωτερικά το μήλο θα παρατηρήσουμε ότι η προβολή δημιουργεί ένα κωνικό σχήμα που ξεκινά από την επιφάνεια του καρπού

Αντίθετα!!!

φωτο Washington State University

- Οι κηλίδες από bitter pit βρίσκονται συνήθως προς την πλευρά του κάλυκα και έχουν σχήμα σφαιρικό

 φωτο Washington State University

- Η κηλίδα από το bitter pit ξεκινά λίγο κάτω από την επιφάνεια του καρπού και είναι περισσότερο στρογγυλή

Ποια είναι τα αίτια που δημιουργούν την έλλειψη Ασβεστίου

Κύρια αιτία της πικρής κηλίδωσης είναι:

1. η χαμηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο σε ορισμένες περιοχές του καρπού σε συγκεντρώσεις κάτω από τις κρίσιμες

2. Υψηλές συγκεντρώσεις: Καλίου, Μαγνησίου και Αζώτου, βοηθούν στην αύξηση της πικρής κηλίδωσης

3. Βόριο, Ψευδάργυρος και Χαλκός συμβάλλουν στη μείωση της έλλειψης (ο Ψευδάργυρος βοηθά στην πρόσληψη του Ασβεστίου και το Βόριο στη διακίνηση του μέσα στο δέντρο)

4. Το μέγεθος των καρπών: οι μεγάλοι καρποί είναι περισσότερο επιρρεπείς στην εκδήλωση της πικρής κηλίδωσης

5. Ο βαθμός ωριμότητας των καρπών: πρόωρα συγκομιζόμενοι καρποί εκδηλώνουν την ανωμαλία σε μεγαλύτερο βαθμό

6. Η υγρασία του εδάφους: σταθερή εδαφική υγρασία, ελαχιστοποιεί κατά πολύ την εμφάνιση της πικρής κηλίδωσης

7. Η αναλογία Φύλλα/Καρποί: 1) πολλά φύλλα σημαίνει μεγάλη αφομοιωτική επιφάνεια με αποτέλεσμα μεγάλοι καρποί και 2) σε περιπτώσεις ξηρασίας τα φύλλα εμποδίζουν τη μετακίνηση του νερού από τα ξυλώδη αγγεία στον καρπό με αποτέλεσμα κάποια ποσότητα ασβεστίου να μετακινείται εκτός καρπού

8. Υψηλές θερμοκρασίες και μεγάλη ηλιοφάνεια κατά τα τελευταία στάδια αύξησης του καρπού ευνοούν την εκδήλωση της πικρής κηλίδωσης

9. Αυστηρά χειμερινά κλαδεύματα: ευνοούν την έκπτυξη ισχυρής βλάστησης, ακριβώς το χρόνο που κινείται το ασβέστιο μέσα στο δέντρο. Έτσι το ασβέστιο αντί να κινηθεί προς τους καρπούς κατευθύνεται προς τους βλαστούς, αφού η βλάστηση αποτελεί ισχυρότερο πόλο έλξης

10. Αραίωμα καρπών νωρίς: πριν οι καρποί αποκτήσουν το βάρος των 30 γρ, μπορεί να μειώσει το επίπεδο του ασβεστίου στους εναπομείναντες καρπούς

 

Περίσσεια Ασβεστίου-Τοξικότητα

- Συμπτώματα τοξικότητας από υψηλές συγκεντρώσεις Ασβεστίου δεν αναφέρονται, ωστόσο, υψηλές συγκεντρώσεις του στοιχείου στους καρπούς, μπορεί να επιφέρουν κάποιες αρνητικές επιδράσεις σε ορισμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά του καρπού, όπως μείωση της οξύτητας

 

Αλληλεπίδραση Ασβεστίου με άλλα στοιχεία

- Το Ασβέστιο παρουσιάζει σημαντικές αλληλεπιδράσεις με τα υπόλοιπα θρεπτικά και είναι απαραίτητη η σωστή χρήση και εφαρμογή του

1. Ανταγωνίζεται το Άζωτο. Υψηλές συγκεντρώσεις Αζώτου προκαλούν μείωση των συγκεντρώσεων του Ασβεστίου διότι ωθούν τα δέντρα σε αύξηση της βλάστησης κατά συνέπεια το διαθέσιμο Ασβέστιο να προτιμά τη μετακίνησή του προς αυτή

2. Ανταγωνίζεται το Κάλιο και το Μαγνήσιο. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των στοιχείων είναι σημαντικός για την είσοδό τους στο δέντρο μέσω του ριζικού σύστηματος. Έτσι αυξημένες συγκεντρώσεις Ασβεστίου προκαλούν μείωση στο Κάλιο και Μαγνήσιο

3. Βοηθά την πρόσληψη Βορίου και Ψευδαργύρου

Τρόποι αντιμετώπισης

1. Ασβέστωση: μπορεί να κρατήσει έως 3-4 χρόνια με διάφορα υλικά όπως, ασβεστόλιθος, μαρμαρόσκονη, καμμένη άσβεστος (οξείδιο του ασβεστίου), υδράσβεστος (60% υδροξείδιο του ασβεστίου και 25% ανθρακικό)

2. Χρήση λιπασμάτων που δεν προκαλούν περαιτέρω οξίνιση (ασβεστούχος νιτρική, Νιτρικό Ασβέστιο και όχι Ουρία, Θεϊκή Αμμωνία)

3. Διαφυλλικοί ψεκασμοί ασβεστίου από την περίοδο του καρπιδίου και μετά έως και 10 ημέρες πριν τη συγκομιδή (4-5 εφαρμογές ανά περίπου 3 εβδομάδες βοηθούν πολύ στην αντιμετώπιση της έλλειψης

 
 

Βιβλιογραφία

  1. Θρέψη λίπανση φυλλοβόλων δέντρων, Στυλιανίδης εκδόσεις Σταμούλη
  2. Θρέψη, λίπανση, περιβάλλον, Πρακτικά συνεδρίου 18&19 Νοεμβρίου 1999, Λάρισα
  3. Il melo, Renzo Angelini